مقدمه
برای ملیونها فقیر ساکن در کشور های در حال توسعه ,مناطق شهری همواره وسیله ای برای بهبود کیفیت زندگی و محیط میباشد. این موضوع همراه با بدتر شدن شرایط زندگی در مناطق روستایی , جریان قابل ملاحظه ای از مهاجرت از روستا به شهر را به ویژه در سه دهه گذشته به وجود امده است. مسائل و مشکلاتی که مهاجران شهری با ان رو به رو هستند,در زمان ها و شرایط مختلف متفاوت است.ولی اولین و پیچیده ترین مشکلی که از بدو ورود به شهر و تا مدت زمان طولانی با ان مواجه هستند ,دسترسی به مسکن مناسب است.
از دهه1960 ,رشد بی سابقه شهرنشینی افزایش فقر و تشدید مساله مسکن در اغلب شهر های کشور های جهان سوم توجه ویژه ی سازمان های دولتی و غیر دولتی را به این مساله و مشکل شهری معطوف نمود. فقر کاملا بر توسعه بین المللی قرن بیست و یکم تاثیر گذاشته و بیشتر مناطق شهر نشین جهان را متاثر کرده است.و با بی تفاوتی سازمان های مختلف دولتی پیچیده تر خواهد شد.انها عقیده دارند که هجوم گروههای مهاجر روستایی و سکونت غیر مجاز در اراضی شهری یک زیان اجتماعی است و بایستی ان ها را از بین برد و ریشه کن کرد. (هادیزاده بزاز- مریم، حاشیه نشینی ) و راه کارهای ساماندهی آن در جهان)، شهرداری مشهد، 1382)
حاشیه نشینان به کسی گفته می‌شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود واز خدمات شهری استفاده نماید.حاشیه نشینی عبارت است از وضع زندگی تمام کسانی که در جامعه شهری ساکنند ولی از نظر درآمد، بهره‌گیری از امکانات و خدمات در شرایط نامطلوبی به سر می‌برند. (شهرداری منطقه 1 مشهد . سازمان ساماندهی حاشیه شهر) در واقع کلیه‌ی کسانی که از حالت تولیدی گذشته خود بیرون آمده و به صورت مازاد نیروی انسانی در حاشیه شهرها سکنی می‌گزینند. حاشیه ، فرهنگ مخصوص به خود دارد و این فرهنگ یک شوه‌ی زندگی است. فرهنگ حاشیه نشینی بازتاب شیوه زندگی طبقات پایین اجتماع است که معمولاً فرهنگ فقر شناخته می‌شود. تقریبا اکثر کشورهای جهان اعم از پیشرفته یا عقب نگه داشته شده دوره هایی از حاشیه نشینی را در شهرهای خود تجربه کرده‌اند اما مشکل اصلی در کشورهای جهان سوم نهفته است. مثلاَ در هند جمعیت زاغه نشین شهرهای این کشور چیزی بین 30 تا 50 درصد کل ساکنین آنهاست و یا اینکه بیش از 24 هزار واحد مسکونی رو به ویرانی در نواحی حاشیه نشین شهرهای ترکیه وجود دارد. در حدود 54 درصد جمعیت شهر آنکارا در مناطق حاشیه ای شهر با استاندارد پایین زندگی می‌کنند. شهر بغداد در حدود 60 هزار نفر و شهر بصره 20 هزار نفر حاشیه نشین دارند. قسمت اعظم جمعیت شهر مکزیک در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند.
